Σύγχρονα Κουφώματα και Τζάκι

Όπως είναι γνωστό το τζάκι χρησιμοποιεί για καύση τον αέρα που υπάρχει μέσα στην οικία και τον εξαγάγει μέσω της καμινάδας στο περιβάλλον. Αυτή η διαδικασία δημιουργεί μια υποπίεση στο εσωτερικό της οικίας. Για να συνεχίσει η καύση χωρίς να αρχίσει το τζάκι να καπνίζει πρέπει να έρθει με κάποιο τρόπο εξωτερικός αέρας, για να αναπληρώσει αυτόν που βγήκε από την καμινάδα. Αν έχουμε ένα απλό συμβατικό τζάκι και παλαιά κουφώματα ξύλου, σιδήρου ή αλουμινίου, τότε όλα φαίνονται να λειτουργούν καλά. Δεν είναι όμως έτσι, όση ποσότητα αέρα εξέρχεται από το τζάκι μέσω της καμινάδας, εισέρχεται στην οικία από τα κουφώματα, μια και που αυτά έχουν πολύ μεγάλη αεροδιαπερατότητα (μικρή τιμή κλάσης).
Έτσι ενώ ο χώρος ζεσταίνεται κοντά στο τζάκι κυρίως λόγο ακτινοβολίας, όταν απομακρινθούμε από αυτό ψύχεται λόγο της ανάγκης εισόδου παγωμένου εξωτερικού αέρα από τα κουφώματα.
Αν αντικαταστήσουμε τα κουφώματα μας όμως με σύγχρονα κουφώματα που έχουν μικρή αεροδιαπεράτητα (μεγάλη τιμή κλάσης) και δεν κάνουμε κάποιες παρεμβάσεις στο συμβατικό τζάκι μας, είναι πολύ πιθανό αυτό να πάψει να λειτουργεί σωστά και να αρχίσει να καπνίζει. Αυτό οφείλεται στην αδυναμία αναπλήρωσης του αέρα που εξάγεται από το τζάκι σε σχέση με αυτόν που εισέρχεται από τα κουφώματα. Για να λειτουργήσει σωστά το τζάκι θα πρέπει να ανοιχτεί μια οπή εισόδου αέρα απ' έξω και καλό θα ήταν αυτός ο αέρας να θερμανθεί με την βοήθεια του τζακιού πριν εισέλθει (τέτοιου είδους προβλήματα δεν παρουσιάζουν τα ενεργειακά τζάκια).
Γενικά το τζάκι θα καπνίσει όταν ο αέρας που εισέρχεται στον χώρο είναι λιγότερος από από αυτόν που εξέρχεται. Έτσι το τζάκι θα καπνίσει με την λειτουργία του απορροφητήρα, λόγο της αλλαγής ισορροπίας μεταξύ εισερχόμενου και εξερχόμενου αέρα και θα σταματήσει μόνο αν υπάρχει δυνατότητα να αποκατασταθεί και πάλι η ισορροπία είτε επειδή το επιτρέπουν τα κουφώματα (περνώντας από αυτά περισσότερος αέρας) είτε σταματώντας την λειτουργία του απορροφητήρα.

Χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα τα κουφώματα σε μια οικία όπως αυτά που περιγράφονται στο άρθρο Ενεργειακές Απώλειες Κουφωμάτων, υπολογίζουμε¹ την ροή εισερχόμενου αέρα που στην περίπτωση μας είναι περίπου στα 170m³/h. Αυτή η ροή αέρα υπάρχει όταν τα κουφώματα μας είναι κλειστά και οι καιρικές συνθήκες μέχρι μέτριο άνεμο (3 έως 4 μποφόρ). Εκτός από τα κουφώματα άλλο ένα σημείο εισόδου εξωτερικού αέρα είναι ο απορροφητήρας όταν είναι εκτός λειτουργίας (ο αέρας εισέρχεται λόγο της υποπίεσης που δημιουργεί το τζάκι).
Ας δούμε τώρα ανάλογα με το είδος του τζακιού τι ισχύει.

1. Ένα συμβατικό τζάκι απορροφά² περισσότερο από 300m³/h, ανάλογα βέβαια και από το μέγεθος του.
2. Ένα ενεργειακό τζάκι με ανοιχτή την πόρτα του, απορροφά περίπου τα 250m³/h, ανάλογα πάλι από το μέγεθος του.
3. Ένα ενεργειακό τζάκι με κλειστή την πόρτα του, απορροφά περίπου τα 40m³/h, ανάλογα με την ρύθμιση της ροής αέρα.

Όπως βλέπουμε στην 1η περίπτωση ο αέρας που απορροφά το τζάκι είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που εισέρχεται από τα κουφώματα έτσι το τζάκι μας θα καπνίσει. Στην 2η περίπτωση πάλι ο αέρας που απορροφά το τζάκι είναι περισσότερος από αυτόν που εισέρχεται από τα κουφώματα, αλλά επειδή το ενεργειακό τζάκι λόγο κατασκευής εισάγει αέρα απ' έξω πιθανότατα δεν θα υπάρχει πρόβλημα. Στην 3η περίπτωση παρατηρούμε ότι τζάκι απορροφά πολύ λιγότερο αέρα από αυτόν που εισέρχεται από τα κουφώματα, έτσι δεν πρόκειται να καπνίσει.
Αν το ενεργειακό τζάκι έχει εξαναγκασμένη ροή αέρα με την χρήση βεντιλατέρ τότε είναι απίθανο να καπνίσει ακόμα και όταν χρησιμοποιούμε τον απορροφητήρα της κουζίνας.
Στα θετικά της λειτουργίας του τζακιού είναι η ανανέωση του αέρα στο εσωτερικό της οικίας, έτσι μπορούμε να πούμε ότι μπορεί να μειωθεί αρκετά ο χρόνος που απαιτείται όταν  ανοίγουμε τα κουφώματα μας για να έχουμε φυσικό αερισμό, καθώς επίσης βοηθά και στην εξάλειψη του φαινομένου υγροποίησης των υδρατμών.

---

1. Οι υπολογισμοί έγιναν με δεδομένα και στοιχεία από τα άρθρα Ενεργειακές Απώλειες Κουφωμάτων, Ενδεικτικές Τιμές Ποιοτικών Χαρακτηριστικών Κουφωμάτων, Παράγοντες Καθορισμού Ποιότητας Κουφωμάτων, Αντοχή στην Ανεμοπίεση, Υδατοστεγανότητα, Αεροδιαπερατότητα. Ειδικά για την αεροδιαπερατότητα οι τιμές κλάσης των κουφωμάτων είναι 3 ή 4.
2.  Στην πραγματικότητα αυτή η ροή εξαρτάται και από την ποσότητα της καύσιμης ύλης, δηλαδή τα κιλά του ξύλου που καίμε. Η μονάδα ροής γίνεται m³/(h⋅kg)